Zrób to sam! – Spektroskop
Jeśli uczenie się przedmiotu przyrodniczego ma być interesujące, to oczywiście podstawą musi być eksperyment. Szczególnie istotne są te doświadczenia, które realizowane są przez młodego badacza samodzielnie. Jeśli w przygotowaniach do eksperymentu uczeń musi stworzyć choćby jakąś część używanej aparatury samodzielnie i, w związku z tym, dochodzi satysfakcja…
Automaty do tworzenia zadań – #5 Fale mechaniczne – wykresy
Automat, który chciałbym zaproponować tym razem, pozwala na szybkie wygenerowanie wykresów zależności wychylenia od czasu i wychylenia od położenia opisujących falę mechaniczną. Automat nie tylko tworzy wykresy, ale również gotową kartę pracy wraz z odpowiedziami. Dzięki ćwiczeniom uczniowie utrwalą umiejętności odczytywania danych z wykresów oraz podstawowe pojęcia…
Arkusz kalkulacyjny w nauczaniu fizyki i nie tylko…
Poniższy artykuł został opublikowany w czasopiśmie „Edusfera” wydawanym przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Kaliszu. Współczesne nauczanie w coraz większym stopniu opiera się na wykorzystaniu rozwiązań z zakresu technologii IT. Ma to na celu nie tylko usprawnienie pracy, ale także, a może przede wszystkim, uczynienie lekcji bardziej interesującą…
Automaty do tworzenia zadań – #4 Model Bohra atomu wodoru
Tym razem „na warsztacie” obliczenia związane z modelem Bohra atomu wodoru. Proponowany automat oblicza wszystkie istotne parametry tego modelu, które pojawiają się szkolnych zadaniach. Wartości, które możemy w tym arkuszu zmieniać, wyróżnione zostały zielonym tłem. Po ich zmianie następuje oczywiście przeliczenie wartości pozostałych wielkości fizycznych oraz ustalenie,…
Matura tuż za rogiem… Arkusze z ubiegłych lat.
Zakończyliśmy „przegląd” zagadnień obowiązujących na tegorocznej maturze. Czas na bardziej „przekrojowe” wyzwania. Spróbujmy zmierzyć się z kompletnymi arkuszami z ubiegłych lat. Z częścią zadań z poniższych arkuszy zetknąłeś się w powtórkach, ale powrót do nich z pewnością nie zaszkodzi. Najkorzystniej moim zdaniem byłoby spróbować rozwiązywać arkusze „z…
Matura tuż za rogiem…
(post „przypięty”) No i już mamy 2022 rok… Czas płynie nieubłaganie i chcąc nie chcąc trzeba zabrać się za końcowe powtórki przed maturą. Jak się za to zabrać? W jakiej kolejności powtarzać materiał? Co powinienem wiedzieć, rozumieć i umieć zrobić? Myślę, że gdyby zrobić ranking „szkolnych” myśli…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #12
Fizyka atomowa i kwanty promieniowaniaFizyka jądrowa No i dwanaście tygodni zleciało jak z bicza strzelił… Został nam ostatni fragment materiału do powtórzenia. Tym razem zagadnienia, które pojawiły się tylko w szkole średniej – tzw. fizyka współczesna. Zdecydowana większość – fizyka jądrowa – obowiązującego na tegorocznym egzaminie materiału…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #11
Optyka falowa i geometryczna Jedenasty tydzień to optyka falowa i geometryczna. Na uwagę zasługuje fakt, że w tym „pandemicznym” roku sporo, z listy zagadnień obowiązkowych na egzaminie, w tym fragmencie fizyki zostało usunięte. Nie obowiązuje znajomość opisu metod wyznaczania szybkości światła, wyznaczanie długości fali świetlnej przy użyciu…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #10
Ruch drgającyFale mechaniczne No i powoli zbliżamy się do końca powtórek! Pozostały jeszcze trzy porcje materiału. W dziesiątym tygodniu pochylimy się nad zagadnieniem ruchu drgającego i fal mechanicznych. Oba fragmenty podstawy programowej pojawiły się w pewnej części na lekcjach w gimnazjum, jednak na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej materiał…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #9
Pole magnetyczneIndukcja elektromagnetyczna Dziewiąty tydzień to tydzień magnetyzmu i elektromagnetyzmu. Niektóre zagadnienia z tej tematyki pojawiły się już w podstawie programowej gimnazjum. Jednak większość materiału, a w szczególności część związana z obliczeniami, to podstawa szkoły ponadgimnazjalnej. Przygotowując się warto jednak zauważyć, że z zagadnień obowiązujących na egzaminie…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #8
Elektrostatyka Stały prąd elektryczny Ósmy tydzień przygotowań powinien upłynąć nam na powtarzaniu zagadnień z szeroko pojętej elektryczności – elektrostatyki i stałego prądu elektrycznego. Oba fragmenty podstawy są ważne, ale, jeśli miałbym jeden z nich faworyzować, to z całą pewnością byłby to prąd elektryczny. Dlaczego? Wykorzystanie tego zjawiska…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #7
Termodynamika Siódmy tydzień poświęcony jest powtórce dużego i ważnego działu – termodynamice. Drobne elementy tego zagadnienia pojawiły się w już w gimnazjum, ale trzon materiału to poziom rozszerzony szkoły średniej. Podstawa programowa Co wobec tego trzeba wiedzieć, rozumieć i umieć? Szczegółowe wymagania egzaminacyjneZdający:Energia. (GIM) analizuje jakościowo zmiany…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #6
Kalorymetria W szóstym tygodniu zajmujemy się fizyką związaną ze zjawiskami cieplnymi, ale z pominięciem obszernego zakresu dotyczącego gazu doskonałego i jego przemian. Zagadnienia z tej tematyki znajdziemy zarówno w podstawie programowej gimnazjum, jak i liceum. Podstawa programowa Co wobec tego trzeba wiedzieć, rozumieć i umieć? Szczegółowe wymagania…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #5
Hydrostatyka Pole grawitacyjne Piąty tydzień poświecimy na powtórzenie zagadnień z zakresu hydrostatyki i pola grawitacyjnego. I tu ciekawa sytuacja. Hydrostatyka nie występuje w podstawie programowej czwartego etapu kształcenia, czyli szkoły ponadgimnazjalnej. Obowiązuje jednak kumulatywność podstawy programowej i, jako, że hydrostatyka jest elementem podstawy programowej gimnazjum, dział ten…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #4
Praca, moc, energia Statyka bryły sztywnej Czwarty tydzień powtórek poświęcimy na kolejne zagadnienia z zakresu mechaniki – działy „Praca, moc, energia” i „Ruch obrotowy”. Ze względu na pandemię i nauczanie online zakres zagadnień wymaganych na egzaminie maturalnym został w wielu elementach podstawy programowej ograniczony. Działem, który został…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #3
Ruch po okręgu Układy nieinercjalne Na trzeci tydzień mamy zaplanowane powtórzenie materiału z zakresu ruchu jednostajnego po okręgu i ruchu ciał w układach nieinercjalnych. Podstawa programowa Co trzeba wiedzieć, rozumieć i umieć? Szczegółowe wymagania egzaminacyjneZdający:(LO) wyjaśnia różnice między opisem ruchu ciał w układach inercjalnych i nieinercjalnych, posługuje…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #2
Zasady dynamiki Newtona Pęd i zderzenia W drugim tygodniu, zgodnie z planem 🙂 , powtarzamy materiał z zakresu dynamiki punktu materialnego z uwzględnieniem pojęcia pędu. Podstawa programowa Co trzeba wiedzieć, rozumieć i umieć? Szczegółowe wymagania egzaminacyjneZdający:(GIM) podaje przykłady sił i rozpoznaje je w różnych sytuacjach praktycznych;(GIM) opisuje…
Automaty do tworzenia zadań – #3 Analiza wykresu zależności szybkości od czasu
Kolejnym automatem, który chciałbym zaproponować, jest arkusz generujący wykres zależności v(t), który posłużyć może do ćwiczenia lub sprawdzania umiejętności odczytywania danych z wykresu i obliczania na ich podstawie przyspieszenia, pokonanej drogi i szybkości średniej ciała. Ćwiczenia takie pozwalają wprowadzić narzędzia „graficznej analizy wykresów” – wykorzystanie pola powierzchni…
Automaty do tworzenia zadań – #2 Obwody elektryczne
Każdy fragment fizyki czy matematyki wymaga, w celu opanowania i utrwalenia umiejętności, wykonania jak największej liczby ćwiczeń. Takie podejście wyrabia nawyki i pozwala szybciej znaleźć drogę rozwiązania problemu. Jednym ze szczególnych, w moim odczuciu, działów jest prąd elektryczny, a dokładniej obliczanie parametrów obwodów elektrycznych. W zagadnieniu tym…
Automaty do tworzenia zadań – #1 Rzut poziomy
Stopniowanie trudności w ćwiczeniach to, moim zdaniem, klucz do dydaktycznego sukcesu, którym jest nie tylko super wynik garstki klasowej elity, ale objęcie kategorią „tak-ograniam-rozumiem” jak największej części nauczanej grupy uczniów. Jednym ze sposobów uzyskania takiego efektu jest tworzenie własnych zadań, które pozwala na elastyczne dopasowywanie się do…
Matura tuż za rogiem… Tydzień #1
Kinematyka ruchów prostoliniowychRzut poziomy Zaczynamy od początku… 🙂 Pierwszy tydzień poświęcimy na zagadnienia z zakresu ruchu punktu materialnego – prostoliniowego i rzutu poziomego. Oczywiście w podstawie programowej jest jeszcze ruch po okręgu, ale z pewnych przyczyn wrócimy do tego zagadnienia później. Podstawa programowa Trzeba pamiętać, że materiał…
Zastosowanie rejestratorów danych w nauczaniu fizyki i nie tylko
Poniższy artykuł został opublikowany w Wydawnictwie Jubileuszowym „CDN 30 lat później” wydanym z okazji 30-lecia Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Lesznie. Sądzę, że nikogo nie trzeba przekonywać, że podstawowym narzędziem dydaktycznym w nauczaniu fizyki jest eksperyment zarówno ten przeprowadzany samodzielnie przez ucznia, jak i będący ilustracją do omawianych…
Wirtualne laboratorium – Współczynnik załamania światła
Bezwzględny współczynnik załamania n jest wielkością opisującą, w jakim stopniu zmienia się kierunek propagacji fali świetlnej przy przejściu przez granicę pomiędzy próżnią a ośrodkiem materialnym. Definiowany jest jako iloraz szybkości światła w próżni c i szybkości światła w opisywanej substancji v. W sytuacji, gdy światło przenika przez…
Zastosowanie symulacji na lekcjach fizyki – Optyka
Poniższy artykuł jest fragmentem większej całości opublikowanej w periodyku „Edusfera” wydawanym przez ODN Kalisz (do pobrania wyżej).Myślę, że nikogo nie trzeba przekonywać, iż eksperyment to nieodzowny element nauczania przedmiotów przyrodniczych – w tym między innymi fizyki. Idealną byłaby sytuacja, w której każde zagadnienie zawarte w podstawie programowej,…
Dlaczego gaz naciska na ścianki naczynia?
Tym razem „na warsztacie” kawałek hydrostatyki, a dokładniej próba odpowiedzi na pytanie: ”Dlaczego gaz naciska na ścianki naczynia?”. W prezentowanym krótkim filmie staram się udzielić odpowiedzi na postawione pytanie, odnosząc się do budowy wewnętrznej substancji. Z drugiej strony opisywana teoria jest ilustrowana ciekawymi efektami, jakie można zademonstrować uczniom przy…
Ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy
Jak wykorzystać potencjał obliczeniowy, który uczniowie przynoszą na lekcje w swoich… kieszeniach? Współczesne smartfony mają często moce obliczeniowe porównywalne z niejednym komputerem, dodatkowo mają najczęściej szybki dostęp do Internetu. W klasie zazwyczaj smartfonów jest przynajmniej tyle samo ilu uczniów i z powodzeniem można je wykorzystać do innych…
Zastosowanie symulacji na lekcjach fizyki – Prąd elektryczny
Kolejny zbiór symulacji. Tym razem dział – „Prąd elektryczny”. Aby móc korzystać z interaktywnych łącz w dokumencie najlepiej otwierać go za pomocą aplikacji Acrobat Reader.
Ruch jednostajny prostoliniowy
Nowa podstawa programowa nauczania fizyki kładzie ogromny nacisk na doświadczalny aspekt dydaktyki. Nie chodzi tu tylko o pokazy doświadczeń realizowane przez nauczyciela w ramach lekcji, ale przede wszystkim o indywidualną pracę badawczą prowadzoną przez ucznia. Eksperymenty uczniowskie powinny uczyć planowania zarówno w zakresie tworzenia czy kompletowania aparatury,…
Fizyka Okiem Praktyka 